Türkiye tüketim harcamaları, Apple-OpenAI anlaşması, Musk’ın ödeme paketi: Piyasalarda neler oluyor?

Investing.com – Wall Street bu hafta Fed’in politika kararını ve yeni enflasyon rakamlarını beklerken ABD hisse senedi vadeli işlemleri düşüşe geçti. Apple (AAPL), ChatGPT üreticisi OpenAI ile yeni bir ortaklık kurduğunu açıkladı ve iPhone devi, yapay zekayı tekliflerine dahil etme yarışındaki konumunu güçlendirmek istiyor. Bloomberg News’e göre İskoç fon yöneticisi Baillie Gifford, Tesla (TSLA) CEO’su Elon Musk’ın 56 milyar dolarlık ödeme paketini desteklemeye hazırlanıyor. Yurt içinde açıklanan verilere göre Türkiye genelinde hanehalkının tüketim amaçlı yaptığı harcamalarda en yüksek payı konut ve kira harcamaları aldı.

1. Vadeli işlemler düşüşte

Yatırımcıların, Federal Rezerv’in faiz kararı ve bu haftanın ilerleyen günlerindeki açıklanacak aylık enflasyon verileri öncesinde biraz ihtiyatlı davranmasıyla, ABD vadeli işlemleri yatay çizginin altında seyretti.

Dow, S&P 500 ve Nasdaq 100 %0,1 düştü.

Dün S&P 500 ve teknoloji ağırlıklı Nasdaq Composite kontratlarının her ikisi de kısmen yapay zeka lideri Nvidia’nın (NVDA) çok beklenen 10’a 1 hisse bölünmesinin yürürlüğe girmesiyle rekor kapanış seviyelerine ulaştı. Reuters’e göre bu hamlenin, Nvidia’nın sonunda birinci sınıf Dow Jones Industrial Average‘a dahil edilmesiyle sonuçlanıp sonuçlanmayacağı konusunda da spekülasyonlar yapıldı.

Piyasalar şu anda büyük ölçüde Fed’in son toplantısını tamamlayacağı ve ABD Çalışma İstatistikleri Bürosunun dünyanın en büyük ekonomisinde enflasyonun yakından izlenen bir göstergesi olan tüketici fiyat endeksinin Mayıs ayı verisini açıklayacağı yarına odaklanmış durumda.

2. Apple, OpenAI ile ortaklık kurdu

Apple, OpenAI ile ChatGPT sohbet robotunu ürünlerine katmasını sağlayacak bir ortaklık kurduğunu duyurdu.

Apple’ın yıllık geliştiriciler konferansında açıklanan anlaşma, teknoloji devinin yeni gelişen teknolojiye olan ilginin artmasının ardından yapay zeka yeteneklerini geliştirmeye çalıştığı bir döneme denk geliyor.

Etkinlik öncesinde yatırımcılar, Apple’ın özellikle büyük teknoloji rakiplerinin gerisinde kaldığına dair artan hissiyatı gidermek için yeni jeneratif yapay zeka özellikleri sunup sunmayacağı konusunda spekülasyonlar yapıyordu. İcra Kurulu Başkanı Tim Cook, Siri sesli asistanını geliştirmek ve daha kişiselleştirilmiş teklifler sunmak için yapay zekayı kullanmayı amaçlayan yeni “Apple Intelligence” sistemini, şirketin “bir sonraki büyük adımı” olarak övdü.

Ancak Apple hisseleri, etkinlik öncesinde yükseldikten sonra dün %1,9 oranında değer kaybederek Wall Street’te daha etkili bir yapay zeka güncellemesi bekleyen gözlemcilerin, büyük tepkiler vermediğinin işareti oldu.

UBS analistleri müşterilerine gönderdikleri bir notta, “Ezber bozan bir yapay zeka ürün tanıtımı/yazılım paketinin olmaması, [kısa vadeli] iPhone talebi ve yatırımcı duyarlılığı için muhtemelen olumsuz bir durum.” dedi.

3. Baillie Gifford, Musk’ın 56 milyar dolarlık ödeme paketini destekleyecek

Bloomberg’in isimsiz bir kaynağa dayandırdığı haberine göre Tesla’nın uzun süredir hissedarı olan Baillie Gifford, İcra Kurulu Başkanı Elon Musk’ın 56 milyar dolarlık devasa ödeme paketi lehine oy kullanmaya hazırlanıyor.

Bloomberg’in haberine göre on yılı aşkın bir süredir Tesla’nın hisselerini elinde bulunduran İskoç fon yöneticisi, anlaşmayla bağlantılı hedeflerin iddialı olması ve 2018’de ilk kez açıklandığında, paydaş getirileriyle uyumlu olması nedeniyle tazminat planını destekliyor.

Tesla’nın hissedarları, Musk’ın 2018’de onaylanan ancak bu yılın başlarında bir Delaware yargıcı tarafından iptal edilen ödeme planı hakkında 13 Haziran’da karar verecek.

Vekalet danışmanları Institutional Shareholder Services ve Glass Lewis, daha önce hissedarların Musk’ın ödeme paketine karşı oy kullanmalarını tavsiye ederken Norveç’in 1,7 trilyon dolarlık devlet varlık fonu, anlaşmaya karşı çıkacağını söyledi.

Milyarder yatırımcılar neye yatırım yapıyor? Yanıtı InvestingPro’da! Şimdi FIRSAT kodunu kullanın, %20’ye varan indirimle kayıt olun.

Kodu nasıl kullanacağınızdan emin değil misiniz? Adım adım gösterdiğimiz videoyu izleyebilirsiniz.

Sorularınız için destek birimimize buradan ulaşın.

4. Fed 2024’te sadece bir kez faiz indirecek

Financial Times’a göre ABD Merkez Bankası, enflasyonun inatçı bir şekilde yükseldiğine dair işaretler nedeniyle bu yıl faiz oranlarını sadece bir kez düşürecek.

FT-Chicago Booth anketine katılan 39 akademisyenin yarısından fazlası, Merkez Bankasının 2024 yılında yalnızca 25 baz puanlık bir indirim yapacağını öngördü. Neredeyse dörtte biri ise hiç faiz indirimi beklemediklerini söyledi.

Anket, faiz oranlarını belirleyen Federal Açık Piyasa Komitesinin, yetkililerin borçlanma maliyetlerinin gelecekte nasıl gelişmesini beklediklerini özetleyen “nokta grafiğini” açıklamasından önce yapıldı. Piyasalar, politika yapıcıların bu yıl öngördükleri indirim sayısını azalttıklarını göstereceğini tahmin ediyor.

Bu arada Fed’in, son politika toplantısının ardından faizleri yirmi yılın en yüksek seviyesi olan %5,25 ile %5,5 arasında bırakacağı tahmin ediliyor. Son zamanlarda bazı yetkililer, faizleri düşürmeye başlamadan önce enflasyon hızının %2’lik hedef seviyesine gerilediğine dair daha fazla kanıta ihtiyaç duyduklarını belirtti.

5. Petrol fiyatları düştü

Yatırımcılar, Fed kararı ve yeni ABD enflasyon rakamları için hazırlanırken petrol fiyatları hafif bir düşüş yaşadı.

Brent %0,1 düşüşle 81,55 dolara gerilerken West Texas Intermediate ham petrol vadeli işlemleri %0,1 düşüşle 77,29 dolara indi. Fiyatlar, ABD’deki önemli yaz seyahati döneminde talebin artacağı umuduyla, bir haftanın en yüksek seviyesine ulaşmıştı ancak analistler, bu konumlandırmanın muhtemelen aşırı iyimser olduğunu belirtti.

Fed’in iki günlük toplantısının sonuçları ve enflasyon verileri, piyasaların bu yılın ilerleyen dönemlerinde faizler için izleyeceği yolu etkileyebilir ve özellikle daha uzun vadeli borçlanma maliyetlerinin artması ihtimali, talep üzerinde baskı yaratabilir.

Yarın Çin’den gelecek makroekonomik veriler de dünyanın en büyük petrol ithalatçısının talep görünümünü etkileyebilir.

6. 2023’te konut ve kira harcamaları, tüketimin zirvesinde yer aldı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılına dair Hanehalkı Bütçe Araştırması sonuçlarını kamuoyuyla paylaştı.

Verilere göre Türkiye genelinde hanehalkının tüketim amaçlı yaptığı harcamalarda en yüksek payı, %23,9 ile konut ve kira harcamaları aldı. Bu harcamaları %21,9 ile ulaştırma ve %20,6 ile gıda ve alkolsüz içecek harcamaları izledi.

Toplam tüketim harcamalarında en düşük payı alan kalemler ise %0,8 ile sigorta ve finansal hizmetler, %1 ile eğitim hizmetleri ve %1,9 ile eğlence, spor ve kültür harcamaları oldu.

TÜİK’in verilerine göre hanehalklarının aylık ortalama tüketim harcaması, hanehalkı başına 24 bin 383 TL, eş değer fert başına ise 12 bin 521 TL olarak tahmin edildi.

Temel gelir kaynağı maaş, ücret veya yevmiye olan hanehalkları, ulaştırma harcamalarına %22,8, konut ve kira harcamalarına %22,2, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına ise %18,9 pay ayırdı.

Hanehalkı büyüklüğüne göre tüketim harcamalarına bakıldığında, tek kişilik hanehalklarının konut ve kira harcamalarına %31,8, ulaştırma harcamalarına %18,7 ve gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %16,3 pay ayırdığı görüldü.