Avrupa Birliği (AB) ve Avrupa Birliği (AB) ortasında yapılan olumlu temaslar sonucunda oluşan iyimser hava sonucunda, özellikle ticari çıkarların güçlenmesiyle Gümrük Birliği güncelleme çalışmalarında ilerleme kaydedilmesi bekleniyor. Türkiye son dönemde.
Yaşanan çeşitli gerginliklerin ardından AB-Türkiye ortasında pozitif gündeme odaklanılarak iş birliğinin ön plana çıkarılması ve bağların yeniden canlandırılması yönündeki gelişmeler dikkat çekiyor.
Bu bağlamda ekonomik bağların daha da canlandırılması ve bunun temel unsuru olan Gümrük Birliği’nde yaşanan sorunların ortadan kaldırılmasına yönelik adımların atılması, her iki tarafa da fayda sağlayacak konular arasında öne çıkıyor.
Türkiye ile AB arasında 1996 yılında yürürlüğe giren Gümrük Birliği, son 28 yılda değişen küresel ticaret uygulamalarıyla ortaya çıkan yeni sorunlar karşısında yetersiz kalıyor.
Karşılıklı yıllık ticaret 200 milyar dolara ulaşsa da Gümrük Birliği’nin günümüz ticaretinin ihtiyaçlarına uyum sağlayacak şekilde hızla güncellenmesi gerekiyor.
Her iki taraf da bu durumun farkında ancak son yıllarda ilişkilerde yaşanan gerginlikler AB tarafının bu alanda somut adım atamamasıyla sonuçlandı.
Özellikle Türkiye’de seçim sürecinin sona ermesi ve başta Rusya-Ukrayna savaşı olmak üzere küresel zorluklar, Türkiye’nin kritik rolünü yeniden ortaya koyarken, karşılıklı diplomatik adımlar Türkiye-AB çıkarlarının geleceği konusunda daha iyimser bir ortamın oluşmasına yol açtı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, konuya ilişkin son açıklamasında, “Avrupa Birliği ile ticaretimize yeni bir boyut kazandırmak amacıyla Gümrük Birliği’nin güncellenmesi yönündeki çabalarımızı yoğunlaştıracağız.”
AB’den üst düzey ziyaret
AB’nin Komşuluk ve Genişlemeden Sorumlu Komisyon Üyesi Oliver Varhelyi’nin bu hafta Ankara’ya yaptığı ziyaret, AB’nin önemli bir ortak ve aday ülke olan Türkiye ile ilişkileri ilerletme çabalarını yoğunlaştırma amacını somutlaştırdı.
Varhelyi, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır ve Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş ile görüşmelerde bulundu.
Türkiye ile Gümrük Birliği, pazara erişim ve vize kolaylığı alanlarında ilerlemeye hazır olduklarını belirten Varhelyi, bu konularda oldukça iyimser olduğuna dikkat çekti.
-Tutarlılık devam ediyor
Varhelyi, Gümrük Birliği, pazara erişim, enerji, teknoloji ve gıda konularında hızlı ilerleme kaydedilebilecek alanları sıralayarak, yıl sonuna kadar bu alanlarda somut olumlu adımlar atılabileceğine dikkat çekti.
Ticaret Bakanı Bolat ile görüşmesine ilişkin sosyal medya hesabından paylaşımda bulunan Varhelyi, “Türkiye, AB’nin 6’ncı büyük ticaret ortağıdır. Gümrük Birliği’nin güncellenmesi dikkate alındığında, gümrük birliğindeki unsurların ele alınması için daha fazla çaba gösterilmesi gerekiyor” dedi. Ticareti hızlı bir şekilde aksatacağız, ilerleme kaydetmeye kararlıyız.” mesajınızı paylaştık.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da Varhelyi ile yaptıkları görüşmede Gümrük Birliği konusunda ne gibi somut adımlar atılabileceğini görüştüklerini, Gümrük Birliği güncellemesine ilişkin müzakerelerin bir an önce başlaması konusunda mutabakata vardıklarını, önümüzdeki hafta heyetlerin prestijle bir araya geleceğini ve çalışmaların hız kazanacağını söyledi.
Çalışma teknik düzeyde başlıyor
Ticaret Bakanı Bolat, Varhelyi ile yaptığı görüşmeye ilişkin, “Toplantıda ortak görüşme konularımızı, yeşil dönüşüm başta olmak üzere AB ile ortak projelerimizi ve bu alanlarda AB ile finansman konusunda iş birliğimizi ele aldık. Gümrük Birliği’nin güncellenmesi sürecine ilişkin müzakerelerin başlatılması amacıyla “Ticaret çalışma grubu toplantılarında teknik düzeyde çalışmalar başlayacak. Türkiye’nin en büyük ticaret ortağı AB ile ticari ve ekonomik iş birliğini karşılıklı adımlarla çok daha yüksek seviyelere taşıyacağız.”
Gümrük Birliği Hakkında
AB ile Türkiye arasında malların serbest dolaşımını ve ortak dış tarife uygulanmasını düzenleyen Gümrük Birliği’nin kapsamı halihazırda işlenmiş tarım ürünleri de dahil olmak üzere sanayi ürünleriyle sınırlıdır.
Gümrük Birliği ile Türkiye ile AB arasındaki sanayi ürünleri ticaretinde gümrük vergileri, miktar kısıtlamaları ve eşdeğer tedbirler ortadan kaldırıldı. Böylece Türkiye, AB’nin üçüncü ülkeler için belirlediği ortak gümrük tarifesini uygulamaya koydu.
-Sorunlar
Gümrük Birliği Türkiye’ye birçok ekonomik kazanım sağlamış olsa da köhne yapısında birçok sorun bulunmaktadır. Türkiye’nin AB’nin üçüncü ülkelerle yaptığı serbest ticaret anlaşmalarına doğrudan taraf olmaması, Türkiye’den gelen araçlara uygulanan arazi kotaları, Gümrük Birliği’nin işleyişine ilişkin istişare ve karar alma mekanizmalarına Türkiye’nin yeterince dahil olmaması bunlar arasında yer alıyor. en önemli sorunlar.
Dünya ticaretinde yeni uygulamalar karşısında ortaya çıkan sorunların ortadan kaldırılması için Gümrük Birliği’nin hızlı bir şekilde güncellenmesi önemlidir. Gümrük Birliği’nin kapsamının kamu alımları, hizmetler ve tarım sektörlerini de kapsayacak şekilde genişletilmesi ikili ticaretin artırılması açısından önem taşıyor.
AB’nin ticaret bahislerinde ve üçüncü ülkelerle yaptığı ticaret anlaşmalarında alınan kararlar Gümrük Birliği nedeniyle Türkiye’yi doğrudan etkiliyor. Buna rağmen ticaret anlaşmalarında yer alan konuların müzakerelerinde Türkiye’nin masada yer almaması sorunlara neden oluyor.
Gümrük Birliği’ndeki yapısal sorunların bir kısmı Türkiye’nin AB üyesi olmaması ve masada olmamasından kaynaklanıyor.
Türkiye, sorunların ve mağduriyetlerin bir an önce giderilmesi için Gümrük Birliği ile yoğun görüşmeler yapıyor. Yıllık yaklaşık 200 milyar dolar olan ikili ticaretin daha da artması için mevcut Gümrük Birliği’nin hızla güncellenmesi gerekiyor.
Güncellemeye ilişkin çalışmalar 2014 yılında başlatıldı ve müzakerelerin 2017 yılında başlaması bekleniyordu ancak AB tarafı bu konuda somut bir adım atmadı.
Gümrük Birliği’nin güncellenmesine ilişkin resmi müzakerelerin AB Komisyonu’nun Konsey’den yetki almasının ardından başlaması gerekiyor. Ancak üye ülkelerden oluşan AB Konseyi bu konuda herhangi bir adım atmadı.
Bu konuda somut adımların atılabilmesi için tüm AB üyesi ülkelerin onayı gerekiyor.
Daha önce Almanya ve Hollanda bu alanda çeşitli vesilelerle direnmişti. Ancak son dönemde bahisle ilgili bu ülkelerden olumsuz bir açıklama gelmemesi de bir beyandır.
Şu ana kadar siyasi nedenlerle alınmayan Gümrük Birliği güncelleme müzakerelerinin gidişatında Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) ile ilişkilerin de belirleyici olması bekleniyor.
Türkiye-AB bağlantılarında son dönemde yaşanan olumlu gelişmelerin karşılıklı ekonomik faydaları olmakla birlikte, Gümrük Birliği güncelleme sürecine de katkı sağlaması bekleniyor.
